therapie

Behandeling met nucleaire geneeskundige technieken bestaat uit de vernietiging van specifiek weefsel door middelen die hoog radioactief zijn, maar een korte halveringstijd (T1/2) hebben.

Bij de behandeling met radioactieve isotopen is het de bedoeling cellen te doden door de bèta- en gammastraling. Door het  juiste isotoop deel te laten uitmaken van een slim gekozen radiofarmacon, beperken we  de schade aan gezonde cellen zo veel mogelijk terwijl de zieke cellen worden gedood. De toegepaste dosering is veel hoger dan bij de diagnostiek.

Een specialisme dat een sterke relatie heeft met de nucleaire geneeskunde, is de radiotherapie. In tegenstelling tot bij de nucleaire geneeskunde wordt bij de radiotherapie gewerkt met uitwendige bronnen van ioniserende straling, of bronnen die wel inwendig worden toegepast maar die niet vrij in het lichaam kunnen bewegen (brachytherapie).


Jodium therapie


Het departement nucleaire geneeskunde van het  AZ Turnhout is een belangrijk centrum voor de behandeling en de opvolging van patiënten met schildklierpathologie. Omdat schildkliercellen als enige lichaamscel actief jodium opnemen, komt eigenlijk alle toegediende jodium in de schildklier terecht. Daarom wordt  jodium-131 vaak als behandeling van schildkieraandoeningen gebruikt.

We behandelen ongeveer 140 patiënten per jaar met radioactief Jodium, vooral voor verhoogde schildklierwerking. Deze behandeling gebeurt meestal ambulant. Bijvoorbeeld bij de ziekte van Graves is de schildkier ontstoken en werkt te hard. Door een behandeling met jodium-131 wordt deze afgeremd.

Mensen met schildklierkanker moet soms 2 dagen opgenomen worden in een totaal geïsoleerde kamer om de omgeving niet te kunnen besmetten.

Wanneer de cellen van een schildkliertumor nog jodium opnemen (dit is bekend uit de scan), kan ook een uitgezaaide tumor behandeld worden met jodium-131. Vaak zal de patiënt al geopereerd zijn en afhankelijk van toegediend schildklierhormoon; dit wordt dan tijdelijk gestopt om de schildkliercellen zo gretig mogelijk de radioactieve stof tot zich te laten nemen.


Quadramet


Quadramet is de merknaam voor het ‘Samarium 153 lexidronam pentasodium’. Dit is een radioactieve stof die bedoeld is om botpijnen te verlichten. Om de verdeling van het ingespoten Quadramet na te gaan wordt er een scintigrafie van het hele lichaam uitgevoerd.


Doel

Doel van de therapie is het gedurende meerdere maanden verminderen, zo mogelijk geheel laten verdwijnen van de pijnklachten in uw botten. Afhankelijk van het effect van de therapie kunt u het gebruik van pijnstillers verminderen, dan wel geheel stoppen. De eerste dagen na de injectie kan de pijn echter tijdelijk toenemen. U kan dan extra pijnstillers gebruiken.


Voorbereiding

Voor de therapie is geen speciale voorbereiding noodzakelijk. Alle andere medicijnen kunt u gewoon blijven gebruiken. Het is van belang dat u 6 weken voor de Quadramet-toediening geen bestraling of chemotherapie heeft gehad.


Xofigo


Radium-223 is een radioactieve stof die gebruikt wordt voor de behandeling van mannen met prostaatkanker waarbij de prostaat ongevoelig is geworden voor een behandeling met hormonen en waarbij er uitzaaiingen (metastasen) zijn naar het bot. Bij een behandeling met Xofigo zal het werkzame bestanddeel, radium-223, zich aan de botmetastasen binden en deze zeer plaatselijk en intens gaan bestralen zodat de tumorcellen worden afgebroken. Doordat deze bestraling heel lokaal plaatsvindt, zal het beenmerg en het omliggende weefsel intact blijven.

Door middel van deze behandeling kan de gemiddelde levensduur verlengd worden en de levenskwaliteit verbeterd worden. Ook de pijn en de fracturen, veroorzaakt door de botmetastasen, zullen gereduceerd worden. Op deze manier wordt er geprobeerd de klachten en symptomen onder controle te houden.


Voorbereiding

Onderbreking van calcium-, fosfaat- en/of vitamine D supplementen, 72 uur voor de behandeling.

U dient niet nuchter te zijn.

Bij aanvang van de behandeling en een week voor elke volgende dosis moet er een hematologische evaluatie (bloedtest) uitgevoerd worden.


Behandeling

U krijgt een infuus in uw arm waarlangs de juiste hoeveelheid stof, gebaseerd op uw lichaamsgewicht, langzaam aan zal worden ingespoten.

Na de behandeling (reken hiervoor op ongeveer een uur) mag u het ziekenhuis verlaten en krijgt u een afspraak mee voor de volgende behandeling.

Xofigo wordt eenmaal per 4 weken toegediend met een maximum van 6 injecties.

1 week voor de inspuiting moet er bloed afgenomen worden.


Nazorg

De meest voorkomende bijwerkingen van Xofigo zijn diarree, misselijkheid, braken en een tekort aan bloedplaatjes. Indien u een van deze symptomen gewaar wordt, mag u deze behandelen zoals u het gewoon bent.

Na de behandeling vormt de radioactiviteit in uw lichaam geen gevaar voor uw omgeving. U mag dus in contact komen met andere personen maar u dient toch rekening te houden, gedurende de eerste zeven dagen na toediening, met volgende leefregels:

  • Een deel van de toegediende dosis wordt via de urine en stoelgang uitgescheiden. Daarom moet u tot een week na de toediening de nodige aandacht besteden aan de toilethygiëne: u dient zittend te urineren, altijd toiletpapier te gebruiken, uw handen grondig te wassen na elk toiletbezoek en het toilet tweemaal door te spoelen. Deze toiletregels dient u ook buitenshuis toe te passen.
  • Vermijd steeds rechtstreeks contact met uw bloed, speeksel en/of urine, zowel voor uzelf als voor uw naasten. Zeer belangrijk hierbij is dat kleine kinderen en zwangere vrouwen zeker niet in contact komen met een van deze lichaamsexcreten.
  • Het is aanbevolen om afvalmateriaal dat bloed, urine of stoelgang bevat in een afsluitbare zak gedurende 3 weken apart te houden, er wordt aangeraden dit buitenshuis te bewaren, en hierna bij het huisvuil te deponeren.
  • Seksueel contact mag niet onbeschermd gebeuren (gebruik een condoom).
  • Indien u vroegtijdig komt te overlijden door een ongeval of ziekte mag er binnen een periode van 59 dagen na de laatste toediening van Xofigo geen crematie plaatsvinden. Het is belangrijk dat de begrafenisondernemer op de hoogte wordt gesteld van de laatste toedieningsdatum en rekening houdt met deze voorzichtigheidsperiode.


Lutetium PSMA


Lutetium PSMA (Lu177) is een radioactieve stof die gebruikt wordt voor de behandeling van mannen met gemetstaseerde prostaatkanker waarbij de uitzaaiingen het prostaat specifiek membraan antigen (PSMA) kenmerk bevatten.

PSMA bevindt zich op de prostaatkankercellen en zo kan de tumor zeer gericht behandeld worden zonder veel gezond weefsel aan te tasten. Doordat deze therapie zeer gericht is zijn de bijwerkingen beperkt. Voorafgaand aan de behandeling wordt de aanwezigheid van het PSMA-eiwit in beeld gebracht door een gallium PSMA PET/CT. De behandeling met lutetium PSMA wordt via een infuus toegediend.

Meestal worden er 4 behandelingen voorzien met telkens 6 weken interval. Hierbij is een 24-uurs opname noodzakelijk.

Het doel van deze behandeling is de levenskwaliteit verbeteren en de levensverwachting verlengen.